Merasionalkan penyebut pecahan bentuk akar
Merasionalkan penyebut pecahana bentuk akar artinya menjadikan penyebut pecahan bentuk akar menjadi bilangan rasional.
Untuk $a, b$ bilangan rasional non negatif, maka :
1. $\sqrt{a}$ sekawannya adalah $\sqrt{a}$
2. $\sqrt{a}+\sqrt{b}$ sekawannya adalah $\sqrt{a}-\sqrt{b}$
3. $a+\sqrt{b}$ sekawannya adalah $a-\sqrt{b}$
Perkalian bentuk akar dengan sekawannya menghasilkan bilangan rasional. Merasionalkan penyebut pecahan bentuk akar dilakukan dengan mengalikan pembilang dan penyebut dengan ekawan dari penyebutnya.
1. Merasionalkna penyebut pecahan berbentuk $\frac{a}{\sqrt{b}}$ .
$\frac{a}{\sqrt{b}}=\frac{a}{\sqrt{b}}\times \frac{\sqrt{b}}{\sqrt{b}}=\frac{a}{b}\sqrt{b}$
2. Merasionalkan penyebut pecahan berbentuk $\frac{c}{a+\sqrt{b}}$ atau $\frac{c}{a-\sqrt{b}}$
(i) $\frac{c}{a+\sqrt{b}}=\frac{c}{a+\sqrt{b}}\times \frac{a-\sqrt{b}}{a-\sqrt{b}}=\frac{c(a-\sqrt{b})}{a^{^2}-b} $
(ii)$\frac{c}{a-\sqrt{b}}=\frac{c}{a-\sqrt{b}}\times \frac{a+\sqrt{b}}{a+\sqrt{b}}=\frac{c(a+\sqrt{b})}{a^{^2}-b} $
3. Merasionalkan penyebut pecahan berbentuk $\frac{c}{\sqrt{a}+\sqrt{b}}$ atau $\frac{c}{\sqrt{a}-\sqrt{b}}$
(i) $\frac{c}{\sqrt{a}+\sqrt{b}}=\frac{c}{\sqrt{a}+\sqrt{b}}\times \frac{\sqrt{a}-\sqrt{b}}{\sqrt{a}-\sqrt{b}}=\frac{c(\sqrt{a}-\sqrt{b})}{a-b}$
(ii) $\frac{c}{\sqrt{a}-\sqrt{b}}=\frac{c}{\sqrt{a}-\sqrt{b}}\times \frac{\sqrt{a}+\sqrt{b}}{\sqrt{a}+\sqrt{b}}=\frac{c(\sqrt{a}+\sqrt{b})}{a-b} $
Perhatikan contoh -contoh soal berikut ini :
1. Rasionalkanlah bentuk akar sekawan berikut $\frac{\sqrt{6}}{\sqrt{15}+\sqrt{10}}$
Jawab :
$\frac{\sqrt{6}}{\sqrt{15}+\sqrt{10}}=\frac{\sqrt{6}}{\sqrt{15}+\sqrt{10}}\times\frac{\sqrt{15}-\sqrt{10}}{\sqrt{15}-\sqrt{10}}$
$=\frac{\sqrt{6}(\sqrt{15}-\sqrt{10})}{(\sqrt{15})^{2}-(\sqrt{10})^{2}}$
$=\frac{\sqrt{90}-\sqrt{60}}{15-10}$
$=\frac{\sqrt{9.10}-\sqrt{4.15}}{5}$
$=\frac{3\sqrt{10}-2\sqrt{15}}{5}$
$=\frac{3}{5}\sqrt{10}-\frac{2}{5}\sqrt{15}$
Selamat Belajar
Semoga Sukses
Kuis Merasionalkan Pecahan Bentuk Akar
1 dari 10 | Skor: 0
Soal 1
Bentuk rasional dari $\frac{1}{\sqrt{3}}$ adalah...
A. $\frac{\sqrt{3}}{3}$
B. $\frac{1}{3}$
C. $\sqrt{3}$
D. $\frac{2\sqrt{3}}{3}$
E. $\frac{\sqrt{3}}{2}$
Soal 2
Hasil dari merasionalkan $\frac{2}{\sqrt{5}}$ adalah...
A. $\frac{2\sqrt{5}}{5}$
B. $\frac{\sqrt{5}}{5}$
C. $\frac{2}{5}$
D. $2\sqrt{5}$
E. $\frac{10}{\sqrt{5}}$
Soal 3
Bentuk sederhana dari $\frac{6}{\sqrt{12}}$ adalah...
A. $\sqrt{3}$
B. $2\sqrt{3}$
C. $\frac{\sqrt{3}}{2}$
D. $3\sqrt{2}$
E. $\frac{3\sqrt{2}}{2}$
Soal 4
Hasil merasionalkan $\frac{3}{\sqrt{2} + 1}$ adalah...
A. $3(\sqrt{2} - 1)$
B. $3(\sqrt{2} + 1)$
C. $\frac{3(\sqrt{2} - 1)}{2}$
D. $\sqrt{2} - 1$
E. $3\sqrt{2} - 3$
Soal 5
Bentuk rasional dari $\frac{4}{\sqrt{7} - \sqrt{3}}$ adalah...
A. $\sqrt{7} + \sqrt{3}$
B. $4(\sqrt{7} + \sqrt{3})$
C. $\frac{4(\sqrt{7} + \sqrt{3})}{4}$
D. $\sqrt{7} + \sqrt{3}$
E. $2(\sqrt{7} + \sqrt{3})$
Soal 6
Hasil dari $\frac{5}{\sqrt{10}}$ dalam bentuk rasional adalah...
A. $\frac{\sqrt{10}}{2}$
B. $\frac{5\sqrt{10}}{10}$
C. $\frac{\sqrt{10}}{10}$
D. $\sqrt{10}$
E. $\frac{5}{10}$
Soal 7
Bentuk sederhana dari $\frac{8}{\sqrt{8}}$ adalah...
A. $2\sqrt{2}$
B. $4\sqrt{2}$
C. $\sqrt{8}$
D. $2$
E. $\sqrt{2}$
Soal 8
Hasil merasionalkan $\frac{6}{\sqrt{3} + \sqrt{2}}$ adalah...
A. $6(\sqrt{3} - \sqrt{2})$
B. $6(\sqrt{3} + \sqrt{2})$
C. $\sqrt{3} - \sqrt{2}$
D. $3(\sqrt{3} - \sqrt{2})$
E. $2(\sqrt{3} - \sqrt{2})$
Soal 9
Bentuk rasional dari $\frac{\sqrt{2}}{\sqrt{6}}$ adalah...
A. $\frac{\sqrt{3}}{3}$
B. $\frac{\sqrt{12}}{6}$
C. $\frac{1}{3}$
D. $\sqrt{3}$
E. $\frac{2\sqrt{3}}{6}$
Soal 10
Hasil dari $\frac{10}{\sqrt{5} - \sqrt{2}}$ dalam bentuk rasional adalah...
A. $10(\sqrt{5} + \sqrt{2})$
B. $\frac{10(\sqrt{5} + \sqrt{2})}{3}$
C. $5(\sqrt{5} + \sqrt{2})$
D. $2(\sqrt{5} + \sqrt{2})$
E. $\sqrt{5} + \sqrt{2}$
Sebelumnya
Selanjutnya
Lihat Hasil
0/10
Hasil Kuis Anda
Lihat Pembahasan
Kunci Jawaban
Ulangi Kuis
🔑 Kunci Jawaban
Soal 1-5
1. $\frac{1}{\sqrt{3}}$ → A. $\frac{\sqrt{3}}{3}$
2. $\frac{2}{\sqrt{5}}$ → A. $\frac{2\sqrt{5}}{5}$
3. $\frac{6}{\sqrt{12}}$ → A. $\sqrt{3}$
4. $\frac{3}{\sqrt{2} + 1}$ → A. $3(\sqrt{2} - 1)$
5. $\frac{4}{\sqrt{7} - \sqrt{3}}$ → D. $\sqrt{7} + \sqrt{3}$
Soal 6-10
6. $\frac{5}{\sqrt{10}}$ → A. $\frac{\sqrt{10}}{2}$
7. $\frac{8}{\sqrt{8}}$ → A. $2\sqrt{2}$
8. $\frac{6}{\sqrt{3} + \sqrt{2}}$ → A. $6(\sqrt{3} - \sqrt{2})$
9. $\frac{\sqrt{2}}{\sqrt{6}}$ → A. $\frac{\sqrt{3}}{3}$
10. $\frac{10}{\sqrt{5} - \sqrt{2}}$ → B. $\frac{10(\sqrt{5} + \sqrt{2})}{3}$
📝 Ringkasan Teknik Merasionalkan
1. Penyebut berbentuk $\sqrt{a}$:
Kalikan pembilang dan penyebut dengan $\sqrt{a}$
2. Penyebut berbentuk $\sqrt{a} + \sqrt{b}$:
Kalikan dengan sekawan $\sqrt{a} - \sqrt{b}$
3. Penyebut berbentuk $\sqrt{a} - \sqrt{b}$:
Kalikan dengan sekawan $\sqrt{a} + \sqrt{b}$
4. Sederhanakan akar:
$\sqrt{ab} = \sqrt{a} \times \sqrt{b}$ dan $\sqrt{a^2} = a$
Kembali ke Hasil
Lihat Pembahasan Lengkap
Ulangi Kuis
📚 Pembahasan Lengkap
Soal 1: $\frac{1}{\sqrt{3}}$
Jawaban: A. $\frac{\sqrt{3}}{3}$
Langkah penyelesaian:
$\frac{1}{\sqrt{3}} = \frac{1}{\sqrt{3}} \times \frac{\sqrt{3}}{\sqrt{3}} = \frac{\sqrt{3}}{3}$
Kita kalikan pembilang dan penyebut dengan $\sqrt{3}$ untuk menghilangkan akar di penyebut.
Soal 2: $\frac{2}{\sqrt{5}}$
Jawaban: A. $\frac{2\sqrt{5}}{5}$
Langkah penyelesaian:
$\frac{2}{\sqrt{5}} = \frac{2}{\sqrt{5}} \times \frac{\sqrt{5}}{\sqrt{5}} = \frac{2\sqrt{5}}{5}$
Kalikan pembilang dan penyebut dengan $\sqrt{5}$.
Soal 3: $\frac{6}{\sqrt{12}}$
Jawaban: A. $\sqrt{3}$
Langkah penyelesaian:
$\sqrt{12} = \sqrt{4 \times 3} = 2\sqrt{3}$
$\frac{6}{\sqrt{12}} = \frac{6}{2\sqrt{3}} = \frac{3}{\sqrt{3}}$
$\frac{3}{\sqrt{3}} = \frac{3}{\sqrt{3}} \times \frac{\sqrt{3}}{\sqrt{3}} = \frac{3\sqrt{3}}{3} = \sqrt{3}$
Soal 4: $\frac{3}{\sqrt{2} + 1}$
Jawaban: A. $3(\sqrt{2} - 1)$
Langkah penyelesaian:
Kalikan dengan sekawan: $(\sqrt{2} - 1)$
$\frac{3}{\sqrt{2} + 1} \times \frac{\sqrt{2} - 1}{\sqrt{2} - 1} = \frac{3(\sqrt{2} - 1)}{(\sqrt{2})^2 - 1^2}$
$= \frac{3(\sqrt{2} - 1)}{2 - 1} = \frac{3(\sqrt{2} - 1)}{1} = 3(\sqrt{2} - 1)$
Soal 5: $\frac{4}{\sqrt{7} - \sqrt{3}}$
Jawaban: D. $\sqrt{7} + \sqrt{3}$
Langkah penyelesaian:
Kalikan dengan sekawan: $(\sqrt{7} + \sqrt{3})$
$\frac{4}{\sqrt{7} - \sqrt{3}} \times \frac{\sqrt{7} + \sqrt{3}}{\sqrt{7} + \sqrt{3}} = \frac{4(\sqrt{7} + \sqrt{3})}{(\sqrt{7})^2 - (\sqrt{3})^2}$
$= \frac{4(\sqrt{7} + \sqrt{3})}{7 - 3} = \frac{4(\sqrt{7} + \sqrt{3})}{4} = \sqrt{7} + \sqrt{3}$
Soal 6: $\frac{5}{\sqrt{10}}$
Jawaban: A. $\frac{\sqrt{10}}{2}$
Langkah penyelesaian:
$\frac{5}{\sqrt{10}} = \frac{5}{\sqrt{10}} \times \frac{\sqrt{10}}{\sqrt{10}} = \frac{5\sqrt{10}}{10} = \frac{\sqrt{10}}{2}$
Sederhanakan $\frac{5\sqrt{10}}{10}$ dengan membagi 5 dan 10 dengan 5.
Soal 7: $\frac{8}{\sqrt{8}}$
Jawaban: A. $2\sqrt{2}$
Langkah penyelesaian:
$\sqrt{8} = \sqrt{4 \times 2} = 2\sqrt{2}$
$\frac{8}{\sqrt{8}} = \frac{8}{2\sqrt{2}} = \frac{4}{\sqrt{2}}$
$\frac{4}{\sqrt{2}} = \frac{4}{\sqrt{2}} \times \frac{\sqrt{2}}{\sqrt{2}} = \frac{4\sqrt{2}}{2} = 2\sqrt{2}$
Soal 8: $\frac{6}{\sqrt{3} + \sqrt{2}}$
Jawaban: A. $6(\sqrt{3} - \sqrt{2})$
Langkah penyelesaian:
Kalikan dengan sekawan: $(\sqrt{3} - \sqrt{2})$
$\frac{6}{\sqrt{3} + \sqrt{2}} \times \frac{\sqrt{3} - \sqrt{2}}{\sqrt{3} - \sqrt{2}} = \frac{6(\sqrt{3} - \sqrt{2})}{(\sqrt{3})^2 - (\sqrt{2})^2}$
$= \frac{6(\sqrt{3} - \sqrt{2})}{3 - 2} = \frac{6(\sqrt{3} - \sqrt{2})}{1} = 6(\sqrt{3} - \sqrt{2})$
Soal 9: $\frac{\sqrt{2}}{\sqrt{6}}$
Jawaban: A. $\frac{\sqrt{3}}{3}$
Langkah penyelesaian:
$\frac{\sqrt{2}}{\sqrt{6}} = \sqrt{\frac{2}{6}} = \sqrt{\frac{1}{3}} = \frac{1}{\sqrt{3}}$
$\frac{1}{\sqrt{3}} = \frac{1}{\sqrt{3}} \times \frac{\sqrt{3}}{\sqrt{3}} = \frac{\sqrt{3}}{3}$
Soal 10: $\frac{10}{\sqrt{5} - \sqrt{2}}$
Jawaban: B. $\frac{10(\sqrt{5} + \sqrt{2})}{3}$
Langkah penyelesaian:
Kalikan dengan sekawan: $(\sqrt{5} + \sqrt{2})$
$\frac{10}{\sqrt{5} - \sqrt{2}} \times \frac{\sqrt{5} + \sqrt{2}}{\sqrt{5} + \sqrt{2}} = \frac{10(\sqrt{5} + \sqrt{2})}{(\sqrt{5})^2 - (\sqrt{2})^2}$
$= \frac{10(\sqrt{5} + \sqrt{2})}{5 - 2} = \frac{10(\sqrt{5} + \sqrt{2})}{3}$
Kembali ke Hasil
Ulangi Kuis